Tá»” CHỨC MỘT LỚP GIÃO LÃ
I. NHÂN SỰ:
Äể có thể đáp ứng được TÃnh Cách Quy-Ki-tô nhÆ° đã trình bà y, đồng thá»i lại phải nắm vững các nguyên tắc sÆ° phạm, có 2 mặt quan trá»ng trong việc huấn luyện Ä‘á»™i ngÅ© các Giáo Lý Viên, đó là :
§ Huấn luyện vá» ná»™i dung Giáo Lý: Ngoà i các kiến thức vá» Thánh Kinh, Thần Há»c, Phụng Vụ, Luân Lý, Lịch Sá» Cứu Äá»™, Giáo Há»™i... các Giáo Lý Viên còn cần được giúp tăng tiến vá» Ä‘á»i sống cầu nguyện, tác phong đạo đức Ki-tô hữu.
§ Huấn luyện vá» phÆ°Æ¡ng pháp sÆ° phạm: Các Giáo Lý Viên cần phải hiểu biết tÆ°Æ¡ng đối thấu đáo vá» tâm lý các Ä‘á»™ tuổi há»c sinh Giáo Lý, được táºp huấn để là m quen vá»›i các phÆ°Æ¡ng pháp sÆ° phạm để có thể tá»± tin khi đứng lá»›p.
Cần lÆ°u ý rằng: việc huấn luyện cả hai mặt nói trên không phải chỉ là m má»™t lần mà xong, nhÆ°ng phải vừa toà n diện, vừa tiệm tiến, từ căn bản từng môn đạt tá»›i mức Ä‘á»™ chuyên sâu hÆ¡n. CÅ©ng cần phải thÆ°á»ng xuyên tổ chức các khóa bồi dưỡng và nâng cao, bổ túc, cáºp nháºt hóa cho kịp vá»›i những biến chuyển, canh tân, phát kiến của thá»i đại, xã há»™i và Giáo Há»™i.
ThÆ°á»ng thì theo má»™t quy luáºt thá»±c tế, cứ sau khoảng 5 năm, lại cần phải có má»™t Ä‘á»™i ngÅ© Giáo Lý Viên má»›i để kế thừa lá»›p Ä‘Ã n anh Ä‘Ã n chị. Khởi đầu, những bạn trẻ má»›i được Ä‘Ã o tạo và huấn luyện sẽ táºp sá»±, phụ tá cho quen thạo dạn dÄ©, tÃch lÅ©y kinh nghiệm thá»±c tế đứng lá»›p, dần dần sẽ tiến tá»›i việc cá»™ng tác, và nếu cần thì có thể thay thế. Có nhÆ° váºy, Ban Giáo Lý má»›i không bị khủng hoảng vì thiếu nhân sá»±.
Chúng ta thấy rõ: trÆ°á»›c tiên là vai trò và trách nhiệm của Cha Sở hết sức quan trá»ng, ngà i phải lo sao để quy tụ và đà o tạo được má»™t số ngÆ°á»i trong Giáo Xứ có khả năng đảm nháºn việc dạy Giáo Lý. Kế đến là sá»± hưởng ứng và cá»™ng tác nhiệt thà nh của anh chị em giáo dân, nhất là những bạn trẻ.
CÅ©ng cần phải thấy rằng, trong thá»i gian mấy tháºp niên vừa qua, nhiá»u vùng kinh tế má»›i xa xôi hẻo lánh, tuy không thể có Linh Mục, nhÆ°ng lại đã hình thà nh được má»™t Ä‘á»™i ngÅ© anh chị em Giáo Lý Viên rất có năng lá»±c và nhiệt tâm, tá»± đứng ra lo liệu việc tổ chức Ban Giáo Lý, chá»n lá»±a chÆ°Æ¡ng trình giảng dạy phù hợp, đạt kết quả khả quan. Äến khi có được Linh Mục má»›i thụ phong bổ nhiệm vá», thì tiếc thay, má»i sá»± Ä‘á»u bị... láºt nhà o, xóa sổ !
II. CHÆ¯Æ NG TRÃŒNH VÀ KẾ HOẠCH:
Hiện nay, chúng ta hiện có nhiá»u giáo trình Giáo Lý khác nhau, nhÆ° của Giáo Pháºn Äà -nẵng, Xuân-lá»™c, Nha-trang, Sà i-gòn... Do váºy, các Äức Giám Mục, các Linh Mục Quản Xứ có thể có hai cách:
§ Chá»n sá» dụng má»™t trong các giáo trình trên đây và thÃch nghi vá»›i hoà n cảnh riêng của Giáo Pháºn và của Giáo Xứ mình.
§ Tham khảo các giáo trình đã có cùng các tà i liệu khác để hình thà nh má»™t Ban Mục Vụ Huấn Giáo, soạn ra má»™t giáo trình riêng, có Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng rõ rệt của Giáo Pháºn và Giáo Xứ của mình.
Từ đó, các ngà i dá»±a theo chÆ°Æ¡ng trình nà y để phác thảo má»™t kế hoạch giảng dạy Giáo Lý chi tiết cho từng tháng, từng niên khóa Giáo Lý, trong đó có thể chia thà nh 2 há»c kỳ, má»—i há»c kỳ khoảng từ 3 tá»›i 4 tháng, sao cho thÃch hợp vá»›i thá»i Ä‘iểm của các Äại Lá»… Phụng Vụ, vá»›i thá»i Ä‘iểm trao ban các Bà TÃch Hòa Giải, Thánh Thể ( RÆ°á»›c Lá»… Lần Äầu ), Thêm Sức và Tuyên TÃn trá»ng thể ( trÆ°á»›c đây quen gá»i là Bao Äồng ).
CÅ©ng nên dà nh ra má»™t thá»i gian để các em được nghỉ hè, hoặc ôn thi hết cấp há»c ở trÆ°á»ng Phổ Thông. Äây cÅ©ng là dịp để các Giáo Lý Viên được nghỉ ngÆ¡i, Ä‘i hà nh hÆ°Æ¡ng hoặc giao lÆ°u vá»›i các Ä‘oà n Giáo Lý Viên bạn, nhất là để tổng kết các kinh nghiệm của năm há»c Giáo Lý vừa qua, chuẩn bị chu đáo cho năm há»c má»›i, cho ngà y khai giảng Giáo Lý sắp tá»›i.
III. SOẠN BÀI:
Trước khi bắt tay và o việc soạn giáo án cho một bà i dạy Giáo Lý, mỗi Giáo Lý Viên cần lưu ý các điểm sau đây:
§ Phải nắm vững toà n bá»™ chÆ°Æ¡ng trình của niên khóa Giáo Lý của lá»›p mình đảm nháºn, và cả toà n bá»™ ChÆ°Æ¡ng Trình Huấn Giáo chung cho lá»›p trÆ°á»›c và lá»›p sau của lá»›p mình sắp dạy, từ đó má»›i có thể có cái nhìn bao quát, hệ thống liá»n lạc ăn khá»›p vá»›i nhau vá» các ná»™i dung mình cần chuyển tải đến các em.
§ Phải suy gẫm và sống Lá»i Chúa mà mình sẽ thông truyá»n cho các em trong từng bà i dạy, cần Ä‘á»c kỹ và tìm hiểu sâu xa chÃnh bản văn Lá»i Chúa trong từng bà i, soát xét lại Ä‘á»i sống bản thân.
§ Phải quan tâm đến Ä‘á»i sống và sinh hoạt của các em trong tuần vừa qua, xem có sá»± kiện hay biến cố nà o có thể giúp mình Ä‘Æ°a và o bà i soạn nhÆ° má»™t chứng từ sống Ä‘á»™ng, có tÃnh thuyết phục.
Äến khi bắt tay và o việc soạn giáo án, các Giáo Lý Viên cần được Cha Sở hoặc ngÆ°á»i phụ trách Ban Giáo Lý hÆ°á»›ng dẫn các mặt nhÆ° sau:
§ Cách thức soạn bà i: Giáo Lý Viên cần phải xác định được ngay từ đầu 8 Ä‘iểm quan trá»ng dÆ°á»›i đây của má»™t bà i Giáo Lý:
1. Chủ Ä‘á» chung của bà i: Má»—i năm há»c Giáo Lý Ä‘á»u có má»™t chủ Ä‘á» chung duy nhất, thâu tóm toà n bá»™ ná»™i dung các phần, các bà i sẽ được dạy. Chủ Ä‘á» chung nà y sẽ được ghép và o vá»›i từng chủ Ä‘á» riêng. Và dụ: Lá»›p Má»™t chÆ°Æ¡ng trình Giáo Lý của Giáo Pháºn Sà i-gòn có chủ Ä‘á» chung là : “Chúa yêu conâ€.
2. Chủ Ä‘á» riêng của bà i: Sẽ có từng loạt nhiá»u bà i nằm trong má»™t chủ Ä‘á» riêng được khai triển từ má»™t chủ Ä‘á» chung của năm há»c Giáo Lý. NhÆ° ở và dụ vừa nêu, chủ Ä‘á» chung â€Chúa yêu con†có tất cả 3 chủ Ä‘á» riêng nhÆ° sau:
Phần 1: Chúa yêu con, cho con má»i sá»±
Phần 2: Chúa yêu con, cho con biết Chúa
Phần 3: Chúa yêu con, đến ở với con.
3. Äá» tà i riêng của bà i: Äá» tà i cÅ©ng chÃnh là tên của từng bà i, là ná»™i dung mà bà i muốn Ä‘á» cáºp đến. Có thể nói Ä‘á» tà i của bà i là bản toát yếu cô Ä‘á»ng nhất của bà i. Từ má»™t chủ Ä‘á» riêng, các Ä‘á» tà i được triển khai, quảng diá»…n thà nh nhiá»u bà i, để từ đó Giáo Lý Viên dá»… dà ng giúp các em từng bÆ°á»›c nắm được từng ý lá»±c, từng chủ Ä‘á» riêng có liên quan chặt chẽ vá»›i nhau trong má»™t năm há»c. NhÆ° ở và dụ Ä‘á» cáºp trên đây, Chủ Ä‘á» phần 1 là : “Chúa yêu con, cho con má»i sự†là chủ Ä‘á» riêng của 4 bà i:
Bà i 01: Chim trá»i, cá biển hãy chúc tụng Thiên Chúa.
Bà i 02: Mặt trá»i, mặt trăng hãy ca ngợi Thiên Chúa.
Bà i 03: Thiên Chúa cho chúng ta tất cả, vì NgÆ°á»i là Cha ta.
Bà i 04: Chúa dựng nên chúng ta giống Chúa.
4. Khởi Ä‘iểm của từng bà i: Chúng ta có thể thấy ngay khởi Ä‘iểm của má»—i bà i nằm ở ngay trong Ä‘á» tà i cÅ©ng là tá»±a Ä‘á», tên gá»i của bà i. Từ khởi Ä‘iểm nà y, Giáo Lý Viên sẽ bắt đầu câu chuyện vá»›i các em. Äối vá»›i các Ä‘á»™ tuổi thiếu nhi, bà i giảng áp dụng phÆ°Æ¡ng pháp quy nạp, nên Giáo Lý Viên sẽ có khởi Ä‘iểm là những chuyện, những sá»± váºt gần gÅ©i quen thuá»™c mà các em tiếp xúc và thấy thÆ°á»ng ngà y chung quanh mình. Vá»›i và dụ nêu trên, khởi Ä‘iểm của bà i 01 chÃnh là chuyện con chim trên trá»i, con cá dÆ°á»›i biển...
5. ÄÃch Ä‘iểm của bà i: Rõ rà ng mục tiêu của bà i Giáo Lý ở đây không giống nhÆ° ở trÆ°á»ng Phổ Thông, chúng ta không nhắm cung cấp cho các em kiến thức khoa há»c thÆ°á»ng thức, chúng ta chỉ mượn chuyện con chim, con cá để dẫn các em đến vá»›i Ä‘Ãch Ä‘iểm là nháºn ra Thiên Chúa chÃnh là Äấng đã tạo dá»±ng nên con chim, con cá và trao tặng cho con ngÆ°á»i, cho các em được hưởng dùng.
6. Xác tÃn của bà i: Từ Ä‘Ãch Ä‘iểm đã đạt được sau khi diá»…n giảng cho các em, Giáo Lý Viên sẽ dẫn các em tá»›i má»™t xác tÃn quan trá»ng. Tắt má»™t lá»i, bao giá» Ä‘Ãch Ä‘iểm của bà i Giáo Lý cÅ©ng là tuyên xÆ°ng má»™t chân lý vá» Thiên Chúa. Tất cả má»i Ä‘Ãch Ä‘iểm của má»i bà i Giáo Lý Ä‘á»u đã được cô Ä‘á»ng trong Kinh Tin KÃnh. Và dụ: Thiên Chúa là Äấng Tạo Dá»±ng nên má»i sá»±; Thiên Chúa là Äấng Quan Phòng; Thiên Chúa là Tình Yêu; Äức Giê-su là Con Má»™t của Thiên Chúa Cha; Äức Giê-su là Äấng Cứu Äá»™...
7. Tâm tình của bà i: Từ xác tÃn và o Thiên Chúa, Giáo Lý Viên lại Ä‘Æ°a dẫn các em và o tâm tình chÃnh yếu của bà i nhÆ° má»™t thái Ä‘á»™ đáp trả xứng đáng của bản thân các em vá»›i Thiên Chúa. Tâm tình nà y sẽ được Giáo Lý Viên lồng và o phút cầu nguyện đỉnh cao trong bởi dạy Giáo Lý. Có thể đó là má»™t lá»i tạ Æ¡n Thiên Chúa đã tạo dá»±ng cho em, đã tạo dá»±ng nên chÃnh em, cÅ©ng có thể đó là lá»i tôn vinh chúc tụng quyá»n năng của Thiên Chúa...
8. Thá»±c hà nh của bà i: Giáo Lý Viên dặn dò các em những việc, những Ä‘iá»u thá»±c hà nh cụ thể nho nhá» và vừa tầm trong cuá»™c sống của các em được rút ra từ kết luáºn của bà i Giáo Lý. Và dụ: Em sẽ vâng lá»i cha mẹ, các thầy cô; Em sẽ sống dá»… thÆ°Æ¡ng nhân ái vá»›i bạn bè; Em sẽ không nói tục chá»i thá» hay đánh nhau; Em sẽ tôn trá»ng thiên nhiên và môi trÆ°á»ng bằng cách không bẻ cà nh vặt hoa hay xả rác bừa bãi...
8 Ä‘iểm mấu chốt quan trá»ng vừa nêu sẽ được trình bà y nhÆ° má»™t cái khung của Giáo Ãn từng bà i, cứ lần lượt theo đó để đặt ra các câu há»i cho các em khi diá»…n giảng.
§ Má»—i Giáo Lý Viên phải soạn bà i đầy đủ, cho dù đã có sẵn thủ bản hay giáo trình Giáo Lý trong tay. Dứt khoát không nên lấy sách bổn ra Ä‘á»c, cắt nghÄ©a, và bắt các em chép và o táºp. Bà i soạn phải trình bà y rõ rà ng, chu đáo trong sổ giáo án.
§ Sau khi đứng lá»›p, nên có bÆ°á»›c tá»± lượng giá, ghi chú thêm và o cuối phần bà i soạn của mình những sáng kiến tá»± phát của mình đã có trong lúc giảng, cÅ©ng nhÆ° những phản ứng tinh tế từ phÃa các em ( uể oải, chán ngán, khó hiểu, hoặc hăng hái, hứng khởi, mau tiếp thu, đặt ra nhiá»u thắc mắc chÃnh đáng, Ä‘Æ°a ra được những nháºn xét Ä‘á»™c đáo... ) để buổi dạy sau và năm há»c sau có thể tham khảo, canh tân, gia giảm.
§ Thỉnh thoảng Cha Sở hoặc ngÆ°á»i phụ trách Ban Giáo Lý có thể kiểm tra, góp ý, giá»›i thiệu những sổ giáo án đạt hiệu quả mẫu má»±c cho toà n Ban Giáo Lý cùng nghiên cứu và há»c há»i kinh nghiệm lẫn nhau. Những anh chị em Giáo Lý Viên kỳ cá»±u, vì lý do nà o đó phải nghỉ dạy, có thể gá»i lại các sổ giáo án các năm đã dạy để lÆ°u trong tủ sách tham khảo chung của Ban Giáo Lý.
§ Có thể tổ chức soạn bà i chung trong má»™t nhóm Giáo Lý Viên cùng phụ trách má»™t cấp lá»›p nhÆ°: khối Khai Tâm, Thánh Thể, Thêm Sức, Tuyên TÃn ( Bao đồng ), Và o Äá»i...
Diá»…n tiến má»™t buổi há»p soạn bà i chung được Ä‘á» nghị nhÆ° sau:
§ Má»—i nhóm Giáo Lý Viên cùng cấp, cùng khối sẽ tá»± hình thà nh theo các phÆ°Æ¡ng pháp Nhóm Ong hoặc Hoạt Äá»™ng Xưởng ( Các phÆ°Æ¡ng pháp Buzz-Group hoặc Système d’Atelier – xin xem thêm Tuyển Táºp Nối Lá»a Cho Äá»i số 1 ). Trưởng Nhóm là má»™t Linh Hoạt Viên sẽ Ä‘á»c Ä‘á» tà i và ná»™i dung cần soạn, má»—i ngÆ°á»i trong Nhóm suy nghÄ© và cầu nguyện riêng trong khoảng 5 – 10 phút.
§ Lần lượt từng Giáo Lý Viên trình bà y ý kiến, má»™t ngÆ°á»i là m thÆ° ký ghi nháºn, tất cả chÆ°a vá»™i bà n cãi tranh luáºn hay quyết định chá»n lá»±a má»™t ý kiến nà o ngay. Có thể dùng các phÆ°Æ¡ng pháp Láºp Phiếu và Äá»™ng Não ( Các phÆ°Æ¡ng pháp Fichier và Brain Storming – xin xem thêm Tuyển Táºp Nối Lá»a Cho Äá»i số 1 ) để tiến hà nh thu nhặt ý kiến nhanh và đầy đủ chi tiết liên quan đến bà i Giáo Lý.
§ Trưởng Nhóm dá»±a và o ý chÃnh của bà i Giáo Lý ( có thể dá»±a và o má»™t giáo trình gốc, má»™t tà i liệu thủ bản Giáo Lý chuần xác nà o đó ), cứ theo trình tá»± từng phần của giáo án đòi há»i mà chá»n ra và đúc kết những nét quan trá»ng cốt yếu mà má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u cùng đồng ý. Tất cả cùng ghi nháºn và o sổ giáo án của mình.
§ Cả Nhóm lại cùng nhau tìm chá»n thái Ä‘á»™ tâm linh, tức là những tâm tình sống cho các em, chá»n Ä‘oạn Lá»i Chúa thÃch hợp, tìm các kinh nghiệm sống có thể giúp các em hiểu bà i và nhá»› bà i, Ä‘á» nghị các tà i liệu nghe – nhìn ( nếu có và nếu cần ), các bà i hát và câu truyện minh há»a, các trò chÆ¡i sinh hoạt ứng vá»›i bà i Giáo Lý Ä‘ang soạn.
IV. KẾT LUẬN:
Hiệu quả từ má»™t công việc là m chung theo Nhóm bao giá» cÅ©ng cao hÆ¡n việc là m Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c. Ná»™i dung của bà i Giáo Lý trong cùng má»™t cấp, má»™t khối được bảo đảm đồng nhất, chÃnh xác mà vẫn phát huy được tÃnh Ä‘a dạng phong phú của má»—i cá nhân khi giảng dạy tháºt sá»±.
HÆ¡n nữa tình thân của các Giáo Lý Viên trong má»™t Nhóm cÅ©ng nhỠđó mà cà ng trở nên gắn bó, là m cho sá»± Ä‘oà n kết trong Ban Giáo Lý thêm bá»n vững.
Dẫu sao, các phương pháp năng động Nhóm có hiệu quả đến đâu, vẫn cần luôn nhớ: Hãy dà nh chỗ cho Chúa Thánh Thần tác động.
theo: http://www.trungtammucvudcct.com