Giới thiệu: Chủ nghÄ©a nhân bản ở xã há»™i phÆ°Æ¡ng Tây ra Ä‘á»i trong thá»i kỳ được gá»i là “Phục hÆ°ng†(khoảng thế ká»· XV – XVII), phát triển mạnh mẽ cùng vá»›i thá»i đại khoa há»c nhằm giải quyết vấn Ä‘á» Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i và những giá trị liên quan đến các hiện tượng trên hà nh tinh. Trong khi đó, chủ nghÄ©a nhân bản của Pháºt giáo cÅ©ng rất thịnh hà nh tại à châu. Riêng vá»›i Nho giáo và Lão giáo thì tuy không hình thà nh hẳn má»™t chủ nghÄ©a nhân bản cụ thể, nhÆ°ng quan Ä‘iểm vẫn bà ng bạc khắp trong các giáo thuyết.
Còn Kitô Giáo thì sao ? Kitô Giáo cÅ©ng không Ä‘Æ°a ra má»™t chủ thuyết nhằm xây dá»±ng má»™t chủ nghÄ©a nhân bản nhÆ° các chủ nghÄ©a theo trÆ°á»ng phái triết há»c (chủ nghÄ©a hiện sinh, chủ nghÄ©a hÆ° vô, chủ nghÄ©a cá»™ng sản v.v…), vì tá»± bản tÃnh, Kitô giáo không thể và không phải là má»™t trÆ°á»ng phái ý thức hệ theo quan Ä‘iểm triết há»c trần thế. Tại sao ? ChÃnh bởi vì Kitô giáo là má»™t tôn giáo được xây dá»±ng từ nguồn gốc của con ngÆ°á»i nhằm phục vụ cho hạnh phúc con ngÆ°á»i, mà nguồn gốc con ngÆ°á»i (nhân bản) lại xuất phát từ nÆ¡i Thiên Chúa. Nói khác hÆ¡n, tá»± bản chất Kitô giáo đã là má»™t “CHỦ NGHĨA NHÂN BẢN ÄÃCH THẬT†(Thông Ä‘iệp “Thiên Chúa là Tình yêuâ€, 9).
Vì tình yêu, Thiên Chúa đã dá»±ng nên vÅ© trụ, muôn loà i. Khi tạo dá»±ng loà i ngÆ°á»i, Thiên Chúa đã phán bảo “hãy sinh sôi nảy nở tháºt nhiá»u, cho đầy mặt đất, và thống trị mặt đất†(St 1, 28), và “Thiên Chúa tôn trá»ng phẩm giá con ngÆ°á»i do chÃnh Ngà i tạo nên, con ngÆ°á»i ấy phải được tá»± do và đuợc hÆ°á»›ng dẫn theo chÃnh phán Ä‘oán của mình†(“Tuyên ngôn vá» Tá»± do Tôn giáoâ€, 11). Rõ rà ng, nguồn cá»™i con ngÆ°á»i xuất phát từ Thiên Chúa Tình Yêu (“…chỉ có má»™t Thiên Chúa tháºt duy nhất, Äấng là nguồn mạch của má»i loà i thá» sinh ; toà n thể thế giá»›i nà y hiện hữu bởi quyá»n năng của Lá»i sáng tạo. Hệ quả là tạo váºt của Ngà i là điá»u rất thân thiết vá»›i Ngà i, vì nó được an bà i và ‘dá»±ng’ nên bởi Ngà i†– TÄ‘ “Thiên Chúa là Tình Yêuâ€, 9), nên NgÆ°á»i chÃnh là “nhân bản†váºy (“Lịch sá» quan hệ ái tình giữa Thiên Chúa và Israel, ở mức thâm sâu nhất, bao gồm trong sá»± kiện là Ngà i đã ban cho Israel Torah (Lá» Luáºt), qua đó mở mắt cho dân Israel thấy bản chất tháºt sá»± của con ngÆ°á»i, và chỉ cho dân NgÆ°á»i thấy con Ä‘Æ°á»ng dẫn đến chủ nghÄ©a nhân bản Ä‘Ãch tháºt. Quan hệ nà y chứa Ä‘á»±ng trong sá»± kiện là con ngÆ°á»i qua cuá»™c sống trung tÃn vá»›i Thiên Chúa duy nhất, sẽ tá»± cảm nháºn ra mình được Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng, và khám phá ra những niá»m vui trong sá»± tháºt và trong sá»± công chÃnh – đó là niá»m vui nÆ¡i Thiên Chúa mà rồi ra sẽ trở nên hạnh phúc thiết yếu của con ngÆ°á»i†– TÄ‘ “Thiên Chúa là Tình Yêuâ€, 9).
|
Triết Há»c
